Wat is een wierde

Wierde is het Groningse woord voor een door mensen gemaakte verhoging in het landschap, bedoeld om droge voeten te houden in de tijd dat de Waddenzee nog regelmatig over de Groningse klei spoelde. Op die wierden ontstonden dorpjes en werden in de middeleeuwen prachtige kerkjes neergezet.

Wie nu door het wierdengebied fietst ziet deze schilderachtige dorpen als eilandjes in het landschap liggen.

Veel van deze dorpjes hebben aan het eind van hun naam ‘werd’ staan wat wierde betekent. Denk aan Garnwerd, Feerwerd, Toornwerd. De dorpen hebben een vergelijkbare structuur. In het midden staat de kerk , op het hoogste punt van de wierde. Rondom de kerk lagen vroeger de boerderijen en later de winkeltjes en bedrijfjes. Vanaf dit centrale rondje lopen de straten naar buiten om daar uit te komen op de ‘ossengang’, een pad rondom het dorp.

Een bronzen beeldje van de Romeinse oppergod Jupiter, sieraden, skeletten, huisraad en zelfs voedsel; de binnenkant van de beroemde Groninger wierden is minstens zo interessant als de buitenkant. Het zijn tijdscapsules waar de Groningers de afgelopen eeuwen hun sporen achterlieten.

Dat bleek wel in het bekende wierdendorp Ezinge. Tijdens afgravingen tussen 1923 en 1934 onderzocht de archeoloog van Giffen de wierde van Ezinge en vond gebruiksvoorwerpen, resten van boerderijen en zelfs een zeldzame gouden zwaardknop die terug gaan tot de tijd van de Romeinen. In Museum Wierdenland in Ezinge kom je alles te weten over wierden en kun je vondsten van van Giffen bekijken.